Na UDC as mozas representan xa o 18% das incorporacións, e na UVIGO o 19%

A desigualdade de xénero existente na nosa sociedade non só afecta ao 50% das persoas que a forman, senón que frea o desenvolvemento en todos os ámbitos: económico, cultural, tecnolóxico, etc. Porque no deseño e a creación de novas obras, produtos e solucións estamos a perder a riqueza intelectual que achega a diversidade de xénero. Conscientes diso, a Universidade da Coruña (UDC) e a Universidade de Vigo (UVigo) puxeron en marcha diversas iniciativas para poñer de relevo a existencia dunha brecha de xénero en diferentes ámbitos educativos e profesionais, e tamén medidas para reducilas ou palialas.

Algunhas destas iniciativas, as que se focalizan no ámbito TIC, canalízanse a través da Cátedra Interuniversitaria ALDABA-WIB (Women, ICT & Business), que ambas as universidades constituíron en 2019 coa empresa tecnolóxica ALDABA, co obxectivo de potenciar e enriquecer o progreso das TIC: por unha banda, promocionando unha crecente participación das mulleres no seu desenvolvemento; e, por outro, establecendo canles bidireccionales de colaboración entre a universidade e a empresa.

Precisamente, dentro das iniciativas para reducir a brecha de xénero no ámbito TIC, a Cátedra puxo ao dispor da sociedade BBG-TIC (Barómetro da Brecha de Xénero nos estudos TIC), unha ferramenta web gratuíta (wib.aldaba.es/bbg-tic) que reflicte gráficamente, e permite consultar filtrando por diferentes criterios e ámbitos temporais, a evolución da baixa representación feminina nos estudos de enxeñería TIC, en comparación co resto dos estudos. BBG-TIC está en constante evolución, incorporando os novos datos de matriculación, resultados académicos, etc. que publican as administracións públicas educativas, e permite avaliar se as medidas, que desde os diferentes estamentos da sociedade están a levarse a cabo para reducir a brecha, están a ter éxito ou non.

Os resultados máis recentes que lanza o BBG-TIC revelan un aumento significativo na matriculación de mulleres no Grao de Enxeñería Informática para o curso 2023/2024, lanzando unha tendencia positiva nos últimos cursos tanto en UDC como na UVigo, a excepción do curso 2022/2023. A matriculación feminina no Grao de Enxeñería Informática da UDC, desde a súa creación no curso 2010/2011 ata o curso 2020/2021, mantívose en cifras entre o 8% e o 13%, números moi pouco alentadores. Do 9% de matriculación feminina no curso 2020/2021 pasouse ao 16% no curso 2021/2022 e ao 18% no curso 2023/2024, duplicando os rexistros. 

No Grao de Enxeñería Informática da UVigo os datos mostran unha tendencia similar, aínda que cun crecemento menos pronunciado, dun 13% de matriculación feminina no curso 2020/2021 pasouse a un 19% de matriculación no último curso. E, en ambas as universidades, os números alcanzan o 23% e 21%, respectivamente, se incluímos as alumnas matriculadas nos Graos de “Ciencia e Enxeñería de Datos” e de “Intelixencia Artificial”. 

Estes datos poden reflectir un cambio positivo na dinámica de xénero no ámbito tecnolóxico e unha maior apertura cara á participación feminina nun campo historicamente dominado polo sector masculino. Tamén reflicten o éxito dos esforzos combinados polas diferentes institucións e a comunidade educativa para superar barreiras de xénero e crear un ambiente inclusivo que fomente a diversidade no ámbito tecnolóxico. A Cátedra ALDABA-WIB, desde a súa constitución en outubro de 2019, desempeñou un papel importante neste logro, apoiando e promovendo actividades específicas para captar o interese das novas aspirantes a enxeñeiras informáticas.

Aínda que son cifras alentadoras e representan un paso positivo, hai que tomalas con precaución, e haberá que esperar aos próximos cursos para confirmar que esta tendencia ascendente na matriculación de mulleres mantense no futuro. Aínda existen grandes desafíos a superar para lograr unha representación equitativa de xénero na Enxeñería Informática. A Cátedra ALDABA-WIB continúa comprometida en abordar estes desafíos para lograr un futuro máis inclusivo e diverso no ámbito da Enxeñería Informática.